Футболдан әлем біріншілігінің тарихы

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Жюль Риме

Футболдан әлем чемпионатының тарихы сонау 1904 жылдан бастау алады.

Әлем чемпионатын өткізу идеясы 1904 жылы ФИФА құрылғаннан-ақ ойластырылды. Бірақ ұйымның алғашқы президенті Робер Герен 1906 жылы ұйымнан кетті де, бұл идеяны іске асыруды басқа ешкім қолға ала қоймады. ФИФА-ның екінші президенті ағылшын Дэниэл Вулфолл өзі билік құрған 12 жыл ішінде бұл мәселеге оншалық кіріспеді.

1921 жылы билік басына Жюль Риме келді. Ол әлемдік футболдың тізгініне ие бола салысымен әлемдік доданы ұйымдастыру қолға алды. Оны іске асырам дегенше де бірнеше жылдар өтіп, тек 1928 жылы ғана алғашқы чемпионат өтетін орынды (Уругвай) белгіледі.

Алғашқы әлем біріншілігі 1930 жылы өткізілді. Ол біріншілікте ешқандай іріктеу турнирі деген болған жоқ. Еуропалық командалардың басым бөлігі алыстағы Уругвайға баруды қиынсынып, төртеуі ғана алғашқы мундиалға қатысты. Сол себепті де, 13 қатысушының 9-ы батыс жарты шардың өкілдері болды.

Алғашқы ойын 1930 жылы 13 шілдеде Монтевидеодағы "Поситос" стадионында Франция және Мексика құрамаларының арасында өтті. Тұңғыш гол 19-минутта соғылды. Оның авторы — француз Люсьен Лоран. Бұл ойында француздар 4:1 есебімен жеңіске жетті.

Әлем чемпионатының дамуы

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  • 1934 — Алғаш рет іріктеу турнирі өткізілді. Оған тіпті турнир қожайындары Италия да қатысты.
  • 1954 — Тұңғыш рет әлем чемпионатынан тікелей телетранцляциялар жүргізілді. Сондай-ақ, әлем чемпионатына қатысқан әрбір футболшыға жеке нөмір бекітілді.
  • 1958 — Тұңғыш рет чемпионатты ұйымдастырған құрлық өкілдері чемпиондықтан құр қалды. Швецияда өткен турнирде Бразилия чемпион атанды.
  • 1962 — Топтағы командалардың ұпайы тең болып қалған жағдайда қайта ойнамай-ақ, доп айырмасы арқылы орын-орындарына қоятын болды.
  • 1970 — Тұңғыш рет ойын барысында футболшы алмастыруға рұқсат берілді. Сондай-ақ, тәртіп бұзушыларға тиісінше сары және қызыл қағаздар көрсетілетін болды. Сондай-ақ, Бразилия үшінші рет чемпион атанып, француз шебері Абель Лафлер жасаған "Алтын нике" кубогын өздеріне мәңгілікке алып қалды.
  • 1974 — Енді құрамалар Италия скульпторы Сильвио Газаниго жасаған салмағы бес келілік ФИФА кубогын ұтып алу үшін сынға түсетін болды.
  • 1982 — Қатысушылар саны 24-ке дейін көбейді.
  • 1998 — Қатысушылар саны 32-ге дейін көбейді.
  • 2002 — Әлем чемпионаты тұңғыш рет Еуропа мен Америкадан тыс жерде, Азияда өткізілді.
  • 2006 — Енді іріктеуге әлем чемпионы да қатысатын болды.
  • 2010 — Әлем чемпионаты тұңғыш рет Африкада өткізілді.
  • 2014 — Енді күмәнді соғылған голдарды бейне-технологиямен анықтау әдісі іске қосылды.

Чемпиондар, капитандар, бапкерлер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
ЖЖ Команда Капитан Бапкер
1930  Уругвай Хосе Насасси Альберто Суппичи
1934  Италия Джанпьеро Комби Витторио Поццо
1938  Италия Джузеппе Меацца Витторио Поццо
1950  Уругвай Обдулио Варела Хуан Лопес Фонтана
1954 Германия ГФР Фриц Вальтер Зепп Хербергер
1958  Бразилия Идералду Луис Беллини Висенте Феола
1962  Бразилия Мауро Рамос Айморе Морейра
1966  Англия Бобби Мур Альф Рамсей
1970  Бразилия Карлос Алберто Торрес Марио Загалло
1974 Германия ГФР Франц Беккенбауэр Хельмут Шён
1978  Аргентина Даниэль Пассарелла Сесар Луис Менотти
1982  Италия Дино Дзофф Энцо Беарзот
1986  Аргентина Диего Марадона Карлос Билардо
1990 Германия ГФР Лотар Маттеус Франц Беккенбауэр
1994  Бразилия Дунга Карлос Альберто Паррейра
1998  Франция Дидье Дешам Эме Жаке
2002  Бразилия Кафу Луиз Фелипе Сколари
2006  Италия Фабио Каннаваро Марчело Липпи
2010  Испания Икер Касильяс Висенте дель Боске
2014  Германия Филипп Лам Йоахим Лёв

Сілтемелер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]