Ораз Әбішев
Навигацияға өту
Іздеуге өту
Ораз Әбішев | ||||||||||||||
Жалпы мағлұмат | ||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Туған күні | ||||||||||||||
Туған жері |
Абай облысы, Абай ауданы, Қайнар | |||||||||||||
Қайтыс болған күні | ||||||||||||||
Қайтыс болған жері | ||||||||||||||
Азаматтығы | ||||||||||||||
Мамандығы | ||||||||||||||
Белсенді жылдары | ||||||||||||||
Марапаттары |
|
Ораз Әбішев (1 мамыр, 1916 жылы Абай облысы, Абай ауданы, Қайнар ауылы - 14 наурыз, 2013 жылы Алматы) — қазақтың деректі киносының негізін қалаушы кинорежиссер. Қазақ КСР халық артисі (1966). Қазақ КСР Мемлекеттік сыйлығының лауреаты (1979). Қазақ КСР Еңбек сіңірген өнер қайраткері (1960).
Арғын тайпасының Қаракесек руының Малай бөлімінен шыққан. Тәуелсіз Қазақстан Республикасының Ең жоғарғы мемлекеттік марапаты «Отан» Орденімен марапатталған (2005).
Толығырақ
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- Ораз Әбішұлы 1916 жылы 1 мамырда Шығыс Қазақстан облысы, Абай ауданы, Қайнар ауылында дүниеге келген.
- 1938 ж. Алматы қазақ музықалық театрының (қазіргі Абай атынд. Қазақ опера және балет театры) жанындағы студияны бітірген. 1939 жылдан бастап деректі кино түсірумен айналысқан.
- 2013 жылы 14 наурызда Алматыда дүниеден озды.
Шығармашылығы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- “Дина Нұрпейісова” (1947), “Шалғай жайылымдарда” (1950), “Абай” (1953), “Біздің қалада” (1956), “Мәскеуге сәлем” (1958), “Денсаулық аралы” (1961), “Апа”, “Қол құдіреті”, “Тастағы таңба” (бәрі де 1968), “Бір хаттың ізімен” (1971), “Тарихпен тілдесу” (1972), “Мәукен даласы” (1976), “Сынақ” (1977), “Талғаттың зеңгір аспаны” (1979), “Еліктер мекені” (1980), “Ертегішілер” (1983) т.б. фильмдер түсірген. “Арман аралы”, “Кеншілер әулеті”, “Мұқан Төлебаев”, “Желден жүйрік” деректі фильмдері үшін Қазақстан Мемлекеттік сыйлығын алған (1974 жылы).
Мемлекеттік марапаттары
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- 1957 жылы КСРО Кинемотографистер Одағының мүшесі
- 1959 жылы «Құрмет белгісі» Ордені
- 1960 жылы Қазақ КСРнің Еңбегі сіңген өнер қайраткері құрметті атағы берілді.
- 1966 жылы Қазақ КСРнің Халық артисі құрметті атағы берілді.
- 1974 жылы Қазақ КСРнің Мемлекеттік сыйлығының лауреатыатанды.
- 1986 жылы «Еңбек Қызыл Ту» Ордені
- КСРОның «Қазан төңкерісі» Ордені
- КСРОның екінші рет «Құрмет белгісі» Ордені
- КСРОның «Тың жерлерді игергені үшін», «Еңбек ардагері», «Лениннің туғанына 100 жыл» т.б көптеген медалдарымен марапатталған.
- 2001 жылы «Қазақстан тәуелсіздігне 10 жыл» медалі
- 2005 жылы Қазақ кинематография саласындағы ерен еңбектері үшін Тәуелсіз Қазақстан Республикасының ең жоғарғы мемлекеттік марапаты «Отан» Ордденімен марапатталды
- Көптеген құрмет грамоталарымен медалдармен марапатталған.
- Қазақстанның Мәдениет Қайраткері
- Қазақстанның Экран шебері (құрметті атағы)
- Қазақстанның Мәдениет саласының Үздігі
- Елбасының мәдениет саласындағы Мемлекеттік және Президенттік степендияларының иегері.
Санаттар:
- 1 мамырда туғандар
- 1916 жылы туғандар
- Алфавит бойынша тұлғалар
- Абай ауданында (Абай облысы) туғандар
- 14 наурызда қайтыс болғандар
- 2013 жылы қайтыс болғандар
- Алматыда қайтыс болғандар
- Алфавит бойынша кинорежиссёрлер
- КСРО кинорежиссёрлері
- Қазақстан кинорежиссёрлері
- Отан орденінің иегерлері
- Еңбек Қызыл Туы орденінің иегерлері
- Құрмет Белгісі орденінің иегерлері
- Тың жерлерді игергені үшін медалінің иегерлері
- 1941-1945 жж. Ұлы Отан соғысындағы Жеңіске 50 жыл медалінің иегерлері
- 1941-1945 жж. Ұлы Отан соғысындағы Жеңіске 65 жыл медалінің иегерлері
- Еңбек ардагері медалінің иегерлері (КСРО)
- Қазақстан Республикасының тәуелсіздігіне 10 жыл медалінің иегерлері
- Қазақ КСР Мемлекеттік сыйлығының иегерлері
- Қазақстан халық әртістері
- Қазан төңкерісі орденінің иегерлері
- Қазақ КСР-інің еңбек сіңірген өнер қайраткерлері
- Қазақстан мәдениет қайраткерлері
- Лениннің туғанына 100 жыл медалінің иегерлері
- Қазақстан мәдениет саласының үздіктері