Жұлдыздық карталар

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Жұлдыздық карталаржұлдыздық аспанның немесе оның бөлігінің картасы. Барлық аспанды немесе оның кейбір бөлігін қамтитын жұлдыздық карталардың жиынтығы жұлдыздық атлас деп аталады.

Я. Гевелий - жұлдыздық атлас жасап шығаруға зор үлес қосқан неміс атрономы

Жұлдыздық карталар телескопты аспанның қажетті нүктесіне келтіру, аспандағы жұлдыздарды салыстыру, жұлдыздық аспандағы ғаламшарларды, кометаларды, айнымалы жұлдыздарды тағы басқа олардың координаторлары бойынша табу үшін пайдалынылады. Жұлдыздық карталар Жердің жасанды спутниктерін координаталық торы бар картаға түсіру арқылы оның жуық координаталарын иабуға да қолданылады. Жұлдыздық карталар аспанның Солтүстік және Оңтүстік жарты шарлары үшін стероографиялық проекцияда жеке-жеке жасалады. Аспанның экваторлық белдеуінің кескіні үшін цилиндірлік проекция қолданылады. Аспанның полярлық ауданы азимуттық проекцияда, алоның аралық ауданы конустық проекцияда кескінделеді. Ең әуелі жұлдыздық глобустар жасалды. Жұлдыздық аспан әдепкіде (16 ғасыр) жазықтықта проекцияланды. 1603 жылы неміс астрономы И. Байер «Устронометрия» атты жұлдыздық атласта әрбір шоқжұлдыздың жарық жұлдыздарын грек алфавитінің әріптерімен белгіледі. 17 – 19 ғасырда поляк астрономы Я. Гевелийдің (1690 жылы),ағылшын астрономы Дж. Флемстидтің (1729 жылы), неміс астрономдары И. Э. Боде (1782 жылы), Ф. Аргеландер (1843 жылы) мен Э Хейстің (1872 жылы) атластары жарияланды.[1]

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1. Мартынов Д. Я., Курс практической астрофизики, 2 изд., М., 1967.